Η Ελληνοαμερικανική Ένωση και το Μουσείο Ελληνικής Παιδικής Τέχνης υποδέχονται το φθινόπωρο βάζοντας πλώρη για ένα εικαστικό εργαστήρι για μικρούς καλλιτέχνες.

Την Κυριακή 24 Οκτωβρίου, στις 12:00 παρουσιάζεται το πρόγραμμα Καράβια σε Θάλασσες Φθινοπωρινές. Έργα Ελλήνων ζωγράφων αλλά και παιδιών, αποτελούν έμπνευση για να ζωγραφίσουν οι συμμετέχοντες με αύρα θαλασσινή. «Καπετάνιος», η Αθανασία Σκληρού, εικαστικός και επιμελήτρια του Μουσείου Ελληνικής Παιδικής Τέχνης.

Το πρόγραμμα απευθύνεται σε παιδιά Δημοτικού και πραγματοποιείται online μέσω Zoom. Η συμμετοχή είναι ελεύθερη (με προεγγραφές) για όλα τα παιδιά εδώ.

photo: Γιώργος Πετρούλης, 13 ετών

Σαν σήμερα 21 Οκτωβρίου, το 1995 γεννήθηκε η Αμερικανίδα τραγουδίστρια, στιχουργός και παραγωγός ραπ μουσικής Doja Cat.

Γεννημένη και μεγαλωμένη στο Λος Άντζελες, η Amala Ratna Zandile Dlamini όπως είναι το αληθινό όνομα της Doja, ξεκίνησε την πορεία της στη βιομηχανία της μουσικής ως έφηβη, αναρτώντας τα τραγούδια της στην πλατφόρμα του SoundCloud. Στην ηλικία των 17 ετών, υπέγραψε το πρώτο της δισκογραφικό συμβόλαιο, και μάλιστα με τη δισκογραφική Kemosabe και την RCA Records.

Στη διάρκεια της καριέρας της έχει βραβευτεί αρκετές φορές, λαμβάνοντας μεταξύ άλλων ένα βραβείο Billboard Music, δυο American Music και τρία MTV Video Music Awards, ενώ έχει προταθεί τρεις φορές για βραβείο Γκράμι.

Η Doja Cat είναι διάσημη επίσης για τα πολύ δημοφιλή βίντεο που κυκλοφορεί στο TikTok και το YouTube.

Με περισσότερους από 800 τίτλους βιβλίων, 14 εκδότες, 6 εκδηλώσεις, 4 συγγραφείς,  συναντήσεις επαγγελματικές και λογοτεχνικές, εντός και εκτός, είναι η ελληνική συμμετοχή στην Έκθεση Βιβλίου Φρανκφούρτης.

Η Ελλάδα επιστρέφει, μαζί με 1.500 εκδότες από 70 χώρες, στην 72η Διεθνή Έκθεση Βιβλίου Φρανκφούρτης που πραγματοποιείται στο εκθεσιακό κέντρο Frankfurt Messe, από τις 20 έως τις 24 Οκτωβρίου 2021. Τηρώντας τους απαραίτητους υγειονομικούς κανόνες και με σύνθημα “Re:connect – Welcome back to Frankfurt”, η μεγαλύτερη και πιο σημαντική έκθεση βιβλίου παγκοσμίως, ανοίγει ξανά τις πύλες της με τιμώμενη χώρα τον Καναδά και πολλές εκδηλώσεις που θα πραγματοποιηθούν κυρίως εκτός των εκθεσιακών χώρων αλλά και ψηφιακά, σε ένα υβριδικό μοντέλο που αξιοποιεί την περσινή (εξ ολοκλήρου ψηφιακή) εμπειρία.

Το Ελληνικό βιβλίο θα δώσει δυναμικό «παρών» με το Ελληνικό Περίπτερο (Hall 4.1 / Stand G83) στο οποίο συμμετέχουν με δικό τους χώρο 14 Έλληνες εκδότες. Την εθνική αποστολή διοργανώνουν το Ελληνικό Ίδρυμα Πολιτισμού και το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού  – Διεύθυνση Γραμμάτων με την υποστήριξη του Γενικού Προξενείου της Ελλάδος στη Φρανκφούρτη.

Περισσότεροι από 800 εκδόσεις θα φιλοξενηθούν στις βιβλιοθήκες του Περιπτέρου, καλύπτοντας μια ευρεία εκπροσώπηση θεματικών κατηγοριών καθώς και ένα πανόραμα πρόσφατων εκδόσεων τέχνης από μουσεία και πολιτιστικούς φορείς που θα φωτίσουν πτυχές της σύγχρονης συγγραφικής και πολιτιστικής δράσης στην Ελλάδα σήμερα.

Παρά το γεγονός ότι η ΔΕΒ Φρανκφούρτης κατήργησε φέτος τις αίθουσες εκδηλώσεων εντός του εκθεσιακού χώρου, λόγω των αυστηρών υγειονομικών μέτρων, το Ελληνικό Ίδρυμα Πολιτισμού σε συνεργασία με το Υπουργείο Πολιτισμού- Διεύθυνση Γραμμάτων, το Κοινωφελές Ίδρυμα Ωνάση, Κέντρο Νέου Ελληνισμού (CeMoG) – Κ Edition Romiosini και τη Διεθνή Ομοσπονδία Βιβλιοθηκών (IFLA) διοργανώνει σειρά εκδηλώσεων με προσκεκλημένους συγγραφείς και ομιλητές και με στόχο την προώθηση του ελληνικού βιβλίου τόσο προς τους επαγγελματίες όσο και προς το κοινό. Οι εκδηλώσεις θα πραγματοποιηθούν φυσικά σε χώρους ως επί το πλείστον εκτός της Έκθεσης αλλά και ψηφιακά στο Frankfurt Studio που θα μεταδίδει ζωντανά σειρά συζητήσεων για σημαντικά ζητήματα της εκδοτικής βιομηχανίας, από τα κανάλια της Frankfurt Book Fair.

Ιδιαίτερη έμφαση θα δοθεί στην προώθηση του νέου μεταφραστικού προγράμματος GreekLit το οποίο ξεκίνησε δυναμικά τη λειτουργία του επανατοποθετώντας το ελληνικό βιβλίο στον ανταγωνισμό της διεθνούς αγοράς δικαιωμάτων. Μετά από πρόσκληση της Έκθεσης Βιβλίου Φρανκφούρτης, το νέο πρόγραμμα θα παρουσιαστεί στα μέλη της συνεδρίασης του Ευρωπαϊκού δικτύου ENLIT – European Network for Literary Translation από τον Πρόεδρο της επιτροπής του GreekLit κ. Νίκο Μπακουνάκη, την Πέμπτη 21/10 στις 12.30 μμ.

Το Σαββατοκύριακο οι επισκέπτες θα έχουν την ευκαιρία να περιηγηθούν στις βιβλιοθήκες του Ελληνικού Περιπτέρου και να ενημερωθούν για τις νέες κυκλοφορίες αλλά και να συναντήσουν τους προσκεκλημένους συγγραφείς: Ανδρέα Μήτσου, Νίκο Μπακουνάκη και  Έρση Σωτηροπούλου καθώς και τη συγγραφέα παιδικών βιβλίων και εικονογράφο  Λήδα Βαρβαρούση. 

Οι εκδηλώσεις της Ελληνικής αποστολής θα πραγματοποιηθούν με την παρουσία και συμμετοχή του Υφυπουργού Πολιτισμού και Αθλητισμού, αρμόδιου για θέματα Σύγχρονου Πολιτισμού κ. Νικόλα Γιατρομανωλάκη, του Προέδρου του Ελληνικού Ιδρύματος Πολιτισμού κ. Νίκου Α. Κούκη, της Διευθύντριας Γραμμάτων του ΥΠΠΟΑ κ. Σίσσυς Παπαθανασίου και με την υποστήριξη της προξένου της Ελλάδας στη Φρανκφούρτη κ. Ιωάννα Κριεμπάρδη.

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΚΔΗΛΩΣΕΩΝ

ΤΕΤΑΡΤΗ 20/1/-2021, ΩΡΑ 16:00 – 16.25, (FRANKFURT STUDIO / LIVE STREAMING)

“Βιβλίο, Βιβλιοθήκες και Πολιτιστικά Ιδρύματα: Μια σχέση με δυναμική στην μετά COVID εποχή”
Παρά τις αβέβαιες συνθήκες που έχουν αντιμετωπίσει οι βιβλιοθήκες και τα πολιτιστικά ιδρύματα κατά τη διάρκεια της πανδημίας του COVID-19, προκύπτουν μέσα από αυτή την εμπειρία νέες βέλτιστες πρακτικές και καινοτόμοι τρόποι προσέγγισης των προσφερόμενων υπηρεσιών. Το πάνελ συζητά τις πρωτοβουλίες, τις προκλήσεις και τις εξελίξεις στο πλαίσιο μιας προοπτικής με επίκεντρο τον αναγνώστη-χρήστη. Προτείνει και επεξεργάζεται τις πολιτικές λήψης αποφάσεων, καθώς και εφαρμοζόμενες με επιτυχία  πρακτικές, πάντα με το βλέμμα στραμμένο στο μέλλον.

Ομιλητές:
Νικόλας Γιατρομανωλάκης, Υφυπουργός Πολιτισμού & Αθλητισμού, αρμόδιος για θέματα Σύγχρονου Πολιτισμού,
Τόνια Αράχωβα, εκλεγμένη Πρόεδρος IFLA, Πρόεδρος Γενικού Συμβουλίου Βιβλιοθηκών Ελλάδας,
Perry Moree, ταμίας ΔΣ IFLA, CEO Βιβλιοθήκης Zeeland, Ολλανδία.
[Η εκδήλωση θα προβληθεί ζωντανά στο ψηφιακό κανάλι της Έκθεσης Βιβλίου Φρανκφούρτης].
ΟΡΓΑΝΩΣΗ: ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ / ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΚΑΙ ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΥ / IFLA  (International Federation of Library Associations and Institutions)

ΠΕΜΠΤΗ 21/10/2021, ΩΡΑ 16.00-18.00 / Café Laumer (Bockenheimer Landstraße 67, Frankfurt)

Συγγραφείς και Βραβεία: παρουσίαση της Ανθολογίας Κρατικών Λογοτεχνικών Βραβείων
Μια συζήτηση για τη λογοτεχνία, τα βραβεία, τους συγγραφείς με αφορμή την έκδοση της Ανθολογίας Κρατικών Βραβείων Λογοτεχνίας (διήγημα-νουβέλα) στη γερμανική γλώσσα από τις εκδόσεις ROMIOSINI.

Ομιλητές:
Σίσσυ Παπαθανασίου, Διευθύντρια Γραμμάτων ΥΠΠΟΑ
Έρση Σωτηροπούλου, συγγραφέας
Ανδρέας Μήτσου, συγγραφέας
Συντονίζει: Νίκος Μπακουνάκης, δημοσιογράφος, συγγραφέας, πανεπιστημιακός

Χαιρετισμοί:
Νικόλας Γιατρομανωλάκης, Υφυπουργός Σύγχρονου Πολιτισμού
Ιωάννα Κριεμπάρδη, Πρόξενος της Ελλάδας στη Φρανκφούρτη
Νίκος Α. Κούκης, Πρόεδρος Ελληνικού Ιδρύματος Πολιτισμού
ΟΡΓΑΝΩΣΗ: ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ / ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΚΑΙ ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΥ-ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΓΡΑΜΜΑΤΩΝ / ΜΕ ΤΗΝ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗ ΤΟΥ ΠΡΟΞΕΝΕΙΟΥ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ ΣΤΗ ΦΡΑΝΚΦΟΥΡΤΗ

ΣΑΒΒΑΤΟ 23/10/2021, ΩΡΑ 11.00-12.30 / ΣΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΠΕΡΙΠΤΕΡΟ HALL 4.1 / STAND G83

ΖΩΓΡΑΦΗΓΗΣΗ – ΕΚΔΗΛΩΣΗ ΓΙΑ ΠΑΙΔΙΑ
Ο μικρός Ρήγας και τα μυστικά σύμβολα της Χάρτας

Διαδραστική παρουσίαση από τη συγγραφέα και εικονογράφο Λήδα Βαρβαρούση της επετειακής έκδοσης του Ιδρύματος Ωνάση. Ο χάρτης-σταθμός του Νεοελληνικού Διαφωτισμού και της ελληνικής χαρτογραφίας αποκαλύπτεται σε όλο του το μεγαλείο σε ένα εικονογραφημένο παιδικό βιβλίο που φιλοδοξεί να αποκωδικοποιήσει τα μυστικά του.  Ένα ταξίδι με τα σύμβολα και τους μύθους της Χάρτας του Ρήγα.

ΣΑΒΒΑΤΟ 23/10/2021, ΩΡΑ 19.00-20.30 / (Weltenleser Bookshop, Oeder Weg 40, 60318, Frankfurt)

DAS KAVAFIS PROJECT
Παρουσίαση τριών νέων εκδόσεων για τον Καβάφη στη γερμανική γλώσσα από τις εκδόσεις ROMIOSINI. Μια ανθολογία ποιημάτων του Κ. Π. Καβάφη, μια «Ανοιχτή επιστολή του Joachim Sartorius προς τον Καβάφη» και η μυθιστορηματική βιογραφία του ποιητή  «Τι μένει από τη νύχτα» της Έρσης Σωτηροπούλου συνθέτουν την τριλογία “Das Kavafis Projekt”.

ΟΜΙΛΗΤΕΣ:

• Έρση Σωτηροπούλου, συγγραφέας του βιβλίου «Τι μένει από τη νύχτα» (εκδ. Πατάκης 2015)
• Κώστας Κοσμάς, επιμελητής εκδόσεων Romiosini
• Χαιρετισμό απευθύνει ο Πρόεδρος του Ελληνικού Ιδρύματος Πολιτισμού κ. Νίκος Α. Κούκης
• ΟΡΓΑΝΩΣΗ: EDITION ROMIOSINI – ΚΕΝΤΡΟ ΝΕΟΥ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΥ (CeMoG) / ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ (ΕΙΠ)

ΚΥΡΙΑΚΗ 24/10/2021, ΩΡΑ 11.00 – 13.00 / ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΠΕΡΙΠΤΕΡΟ HALL 4.1 / STAND G83

Ανοιχτή συνάντηση συνεργασίας με εκπαιδευτικούς των Ελληνικών σχολείων της Γερμανίας.

ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΕΣ ΜΕ ΦΟΡΕΙΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΚΑΙ ΕΚΔΟΤΕΣ

Στην έκθεση βιβλίων που παρουσιάζει το Ελληνικό Περίπτερο συμμετέχουν φέτος 21 πολιτιστικοί φορείς και μουσεία που ανταποκρίθηκαν στην πρόσκληση του Ελληνικού Ιδρύματος Πολιτισμού με πρόσφατες εκδόσεις τέχνης και πολιτισμού (λευκώματα, κατάλογοι μουσείων κλπ): Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο, Μουσείο Ακρόπολης, Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης, ΜΟΜUS– Μητροπολιτικός Οργανισμός Μουσείων Εικαστικών Τεχνών Θεσσαλονίκης, Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, Φεστιβάλ Αθηνών, Ταμείο Αρχαιολογικών Πόρων, Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού Θεσσαλονίκης, Ίδρυμα Εικαστικών Τεχνών και  Μουσικής Β.& Μ. Θεοχαράκη, Δημοτική Πινακοθήκη Θεσσαλονίκης (Casa Bianca), Μουσείο Εικαστικών Τεχνών Ηρακλειδών, Τελλόγλειο  Ίδρυμα Τεχνών (Α.Π.Θ.), Εθνικό Ιστορικό Μουσείο, Μουσείο Μπενάκη, Νομισματικό Μουσείο, Μουσείο Ούζου-ο κόσμος του Ούζου, Ελληνικό Παιδικό Μουσείο, Ίδρυμα Βασίλη και Ελίζας  Γουλανδρή, Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος, Εθνική Βιβλιοθήκη της Ελλάδος.

Η έκθεση ελληνικών  βιβλίων περιλαμβάνει ακόμη τίτλους που επέλεξαν περισσότεροι από 60 εκδότες και περιλαμβάνει τις ενότητες:  πεζογραφία, ποίηση, δοκίμιο, παιδικό και εφηβικό βιβλίο, graphic novels – comic books, λευκώματα, εκδόσεις κλασικής και σύγχρονης τέχνης, μέθοδοι εκμάθησης ελληνικής γλώσσας, έργα που διακρίθηκαν στα Κρατικά Βραβεία Λογοτεχνίας 2020 καθώς και 50 ελληνικά βιβλία τα οποία έχουν εκδοθεί σε περισσότερες από 20 χώρες: Γαλλία, Αγγλία, ΗΠΑ, Γερμανία,  Ισπανία, Ιταλία, Ελβετία, Αλβανία, Βουλγαρία, Πολωνία, Τσεχία, Τουρκία, Λίβανος,  Δανία, Σουηδία, Εσθονία, Λιθουανία, Ρωσία, Ουκρανία. Ιράκ, Ινδία, Κορέα, Κίνα, Ταϊλάνδη, Ταιβάν, .ά.

ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΤΟΥ MOMUS ΣΤΟ THEARTS+ ΤΗΣ FBM

Στη φετινή διοργάνωση της ΔΕΒ Φρανκφούρτης συμμετέχει και ο Μητροπολιτικός Οργανισμός Μουσείων Εικαστικών Τεχνών Θεσσαλονίκης – MOMus, στην ενότητα THEARTS+, όπου συναντιέται ο εκδοτικός κόσμος με αυτό των εικαστικών τεχνών. Το MOMus προσκλήθηκε από τη διοργάνωση ως μεγάλος και δραστήριος εικαστικός Οργανισμός μουσείων με έδρα τη Θεσσαλονίκη στο πλαίσιο ευρύτερων πολιτιστικών συνεργασιών που επιθυμεί να αναπτύξει η Frankfurt Book Fair με αφετηρία την Έκθεση Βιβλίου Θεσσαλονίκης, η οποία θα πραγματοποιηθεί από 25 έως 28 Νοεμβρίου 2021, με τιμώμενη τη Γερμανόφωνη λογοτεχνία.

Έξι στους δέκα οδηγούς στην Ελλάδα θεωρούν ότι ο «οδηγός της παρέας» μπορεί να καταναλώσει αλκοόλ και να οδηγήσει αρκεί να είναι κάτω από το όριο! 

600 εθελοντές του Ινστιτούτου Οδικής Ασφάλειας (Ι.Ο.ΑΣ.) «Πάνος Μυλωνάς» συμμετείχαν δυναμικά στην πραγματοποίηση της 15ης Ευρωπαϊκής Νύχτας Χωρίς Ατυχήματα όπου με πάθος και δυναμισμό ευαισθητοποίησαν και ενημέρωσαν τους πολίτες, το Σάββατο 16 Οκτωβρίου 2021, σε 40 πόλεις πανελλαδικά με τη συμμετοχή  2.500 πολιτών για «έναν κόσμο χωρίς τροχαία δυστυχήματα».
Σε μια περίοδο όπου η Οδική Ασφάλεια είναι πολύ ψηλά στην agenda των κρατών παγκοσμίως και παρακολουθώντας, με μεγάλη ανησυχία τους δείκτες των τροχαίων δυστυχημάτων να αυξάνουν μετά το lockdown, το Ινστιτούτο ενισχύει την προσπάθεια της ενημέρωσης και της εκπαίδευσης  για την προστασία όλων των χρηστών του δρόμου. Έχοντας υπόψη ότι 1 στους 4 θανάτους από τροχαία οφείλεται στην οδήγηση μετά από κατανάλωση αλκοόλ, κεντρικός άξονας της δράσης ήταν ότι «αλκοόλ και οδήγηση δεν πάνε μαζί».
Οι εθελοντές προέτρεπαν τις παρέες, να ορίσουν το άτομο που δεν θα καταναλώσει αλκοόλ προκειμένου να είναι ο «οδηγός της παρέας» ο οποίος φορώντας ένα αναγνωριστικό  βραχιολάκι στο τέλος της βραδιάς  θα κάνει ένα φιλικό αλκοτέστ επιβεβαιώνοντας τη δέσμευσή του.  

Η 15η Ευρωπαϊκή Νύχτα Χωρίς Ατυχήματα ήταν σε νούμερα: 2500 οδηγοί - 1970 φιλικά αλκοτέστ - 600 εθελοντές – 40 πόλεις - 40 σημεία διασκέδασης -  6 Συνδιοργανωτές (Περιφέρειες Αττικής, Δυτικής Ελλάδας, Στερεάς Ελλάδας, Πελοποννήσου, Θεσσαλίας, Κρήτης) – 2 Αιγίδες (Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας, Κεντρική Ένωση Δήμων Ελλάδος - Κ.Ε.Δ.Ε.) – 8 θεσμικοί συνεργάτες - 1 Μεγάλος Υποστηρικτής - 8 υποστηρικτές και, τέλος, οι πάνω από 30 εθελοντικοί & τοπικοί  φορείς. 
Ωστόσο, παρά και τον ενθουσιασμό των εθελοντών και το μεγάλο ενδιαφέρον των προσερχόμενων οδηγών για να ενημερωθούν, σε κάποιες περιοχές «οι οδηγοί …μάλλον τα ήπιαν», αφού αρκετοί δεν τήρησαν την υπόσχεσή τους. Πιο συγκεκριμένα, τα αποτελέσματα όσων δέχτηκαν να κάνουν το φιλικό αλκοτέστ ήταν: 

• Ποσοστό 88% ήταν ΚΑΤΩ από το όριο ενώ 53% εξ’ αυτών ΔΕΝ κατανάλωσε ΚΑΘΟΛΟΥ αλκοόλ.
• Ποσοστό 12% ήταν ΠΑΝΩ από το όριο (65% άνδρες, 35% γυναίκες) με μέσο όρο ηλικίας τα 32,5 έτη. 
• Από τις πόλεις με τα καλύτερα ποσοστά ήταν η Λαμία, η Άρτα και η Κέρκυρα ενώ οι πόλεις με τα πιο ανησυχητικά ποσοστά (συμμετέχοντες που δέχτηκαν να δεσμευτούν ως οδηγοί της παρέας αλλά βρέθηκαν πάνω από το όριο) ήταν: τα Τρίκαλα και το Χαλάνδρι με ποσοστό 38% και 29% πάνω από το όριο σε σχέση με το πανελλαδικό 12%. 

Στην έρευνα που υλοποίησε το Ι.Ο.ΑΣ. το ίδιο βράδυ στους οδηγούς που θέλησαν να συμμετάσχουν φάνηκε ότι: 

• Το 50%  είχε προγραμματίσει από πριν να γίνει οδηγός της παρέας.
• Το 28,9% ενθαρρύνθηκε από το Ι.Ο.ΑΣ. για να γίνει ο οδηγός της παρέας.
• Το 87% θεωρεί ότι διασκέδασε εξίσου ή περισσότερο από τους φίλους του.

Σε πρόσφατο άρθρο το οποίο δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Nature Biotechnology, οι συγγραφείς του άρθρου αναφέρονται στις θεραπευτικές και προστατευτικές εξελίξεις που προσφέρει η νανοτεχνολογία στον τομέα της θεραπείας και προστασίας του ανθρώπου από τους ιούς και από τον ιό SARS-CoV-2. Η έρευνα και η ανάπτυξη νανοσυσκευών με συνεργασία των Πανεπιστημίων και των Ερευνητικών Ιδρυμάτων με Φαρμακευτικές εταιρείες και με Εταιρείες Βιοτεχνολογίας, δημιουργεί προσδοκίες για νέες θεραπείες εναντίον μολυσματικών παραγόντων, όπως των ιών. Η χρήση ασφαλών και αποτελεσματικών βιοϋλικών όπως πολυμερή και λιπίδια, για την παρασκευή νανοσυσκευών και τον ‘καθαρισμό’ του ανθρώπινου οργανισμού από τους μολυσματικούς ιούς, αποτελεί το αντικείμενο του άρθρου που δημοσιεύθηκε στο έγκυρο επιστημονικό περιοδικό Nature Biotechnology.  

Ο Καθηγητής του Τμήματος Φαρμακευτικής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών Κωνσταντίνος Δεμέτζος παρουσιάζει τα σημαντικότερα σημεία του άρθρου αυτού.

Τα λιπιδικά νανοσωματίδια που έχουν χρησιμοποιηθεί ως δομικά συστατικά των εμβολίων εναντίον του ιού SARS-CoV-2, έχει επιβεβαιωθεί ότι είναι ασφαλή και αποτελεσματικά, όχι μόνο από τις κλινικές μελέτες, αλλά και από την χορήγηση τους σε δισεκατομμύρια δόσεις παγκοσμίως για την προστασία εναντίον της COVID-19. Η έρευνα εξελίσσεται καθημερινά και νέες πρωτοποριακές μελέτες δημοσιεύονται και γίνονται εμφανείς οι προοπτικές ανάπτυξης και μελλοντικής έγκρισης νέων αντιιικών θεραπειών βασισμένων στην νανοτεχνολογία. Η ανάγκη ανάπτυξη νέων αντιιικών φαρμάκων με στοχευμένη δράση, με μειωμένες ανεπιθύμητες ενέργειες και με την μέγιστη δυνατή αποτελεσματικότητα, σχετίζεται και με την προοπτική εμφάνισης νεών πανδημικών ή και ενδημικών καταστάσεων που μπορεί να οφείλονται στην εξελικτική διαδικασία και στις μεταλλάξεις νοσογόνων παραγόντων, όπως των ιών.  

Το άρθρο αναφέρεται αρχικά στην χρήση νανο-βιοϋλικών τα οποία θα δημιουργήσουν νανοσυσκευές με συγκεκριμένη λειτουργικότητα, όπως τον ‘καθαρισμό’ του οργανισμού από  μολυσματικούς παράγοντες, αλλά και από τον SARS-CoV-2. Το ενδιαφέρον είναι ότι οι νανοσυσκευές αυτές με δομικά υλικά λιπίδια ή και πολυμερή είναι βιοσυμβατές και βιοαποικοδομίσιμες από τον ανθρώπινο οργανισμό, και αποβάλλονται μέσω των φυσιολογικών ανθρώπινων λειτουργιών. Οι νανοσυσκευές αυτές αναγνωρίζοντας τα δομικά χαρακτηριστικά  των ιών, θα συνδέονται με αυτούς και θα τους καταστρέφουν. Σημαντικό στοιχείο εδώ είναι η έννοια της αναγνωρισιμότητας του νοσογόνου παράγοντα δηλ. του ιού. Ως σημεία αναγνώρισης, χρησιμοποιούνται οι βιολογικές ‘σημαίες’ που υπάρχουν στην επιφάνεια των ιών (π.χ. πρωτεΐνες επιφανείας). Οι επιστήμονες χρησιμοποιούν την γνώση αυτή και με κατάλληλες δομικές τροποποιήσεις στην επιφάνεια των νανοσυσκευών, μπορούν και επιτίθενται στους ιούς και τους καταστρέφουν. Επίσης είναι σημαντικό  ότι στο άρθρο αναφέρεται η δημιουργία νανοσυσκευών  με πολλαπλή λειτουργικότητα. Η ανάπτυξη πολύ-λειτουργικών νανοσυσκευών έχει ως στόχο την χρήση τους στην αντιμετώπιση πολλών διαφορετικών ιών οι οποίοι όμως έχουν κοινά δομικά χαρακτηριστικά δηλ. κοινές βιολογικές ‘σημαίες’, οι οποίες  αναγνωρίζονται από τις νανοσυσκευές.  Η ανάπτυξη της τεχνολογίας αυτής προσφέρει πλεονεκτήματα και αυξάνει την αποτελεσματικότητα της νανοτεχνολογικής αντιιικής θεραπείας, ώστε η θεραπευτική προσέγγιση να είναι για πολλούς και διαφορετικούς νοσογόνους ιούς, η ίδια.

Το άρθρο αναφέρεται στον μηχανισμό με τον οποίο μπορούμε να παρασκευάσουμε νανοσυσκευές οι οποίες αναγνωρίζουν δομικές περιοχές του ιού SARS-CoV-2 αλλά και κοινές δομικές περιοχές με άλλους μολυσματικούς ιούς και επίσης αναφέρεται σε διαφορετικούς μηχανισμούς με τους οποίους οι διαφορετικές νανοσυσκευές, λειτουργούν τόσο θεραπευτικά όσο και προστατευτικά. Περιγράφονται διαφορετικά είδη νανοσυσκευών καθώς και ερευνητικές προσπάθειες για την ανάπτυξη τους, με στόχο την παρασκευή, ‘έξυπνων’, πολύ-λειτουργικών ασφαλών και αποτελεσματικών νανοσυσκευών, εναντίον μολυσματικών παραγόντων.   

Πώς μπορούμε όμως να δημιουργήσουμε τέτοιες νανοσυσκευές και πως θα επιλέξουμε τους ‘βιολογικούς φρουρούς’ της υγείας μας που θα τοποθετήσουμε στην επιφάνεια αυτών των νανοσυκευών; Η βιολογία,  η μοριακή γενετική και βιοτεχνολογία διαχρονικά μας έχουν προμηθεύσει με γνώσεις που μπορούμε να τις χρησιμοποιήσουμε. Το άρθρο αναφέρει ότι οι ιοί έχουν στην επιφάνεια τους γλυκοπρωτεϊνες για να συνδέονται με τα κύτταρα ξενιστές του ανθρώπου. Νανοσυσκευές οι οποίες θα μιμούνται (δηλ. βιο-μιμητικές νανοσυσκευές) τα σημεία σύνδεσης του ιού με τα κύτταρα, θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν ώστε ο ιός όταν προσπαθήσει να συνδεθεί με τα κύτταρα στόχους, να μην βρίσκει ελεύθερες περιοχές σύνδεσης ώστε να μολύνει τον ανθρώπινο οργανισμό. 

Έτσι, νανοσυσκευές που ονομάζονται nanosponges  μελετώνται για την αποτελεσματικότητα τους, αναπτύσσονται και αξιολογούνται με σκοπό την παραγωγή νανοσυσκευών που θα μιμούνται την συμπεριφορά βιολογικών μεμβρανών. Το άρθρο αναφέρει ότι η απομόνωση μεμβρανών από μακροφάγα κύτταρα και ερυθροκύτταρα, και η  διάσπαση αυτών των μεμβρανών σε μικρά σωματίδια και στην συνέχεια η ενσωμάτωση τους σε nanosponges με σύσταση από πολυμερές, δημιουργεί καινοτόμες νανοσυσκευές οι οποίες στην επιφάνεια του φέρουν  τους ‘βιολογικούς φρουρούς’ δηλ. πρωτεΐνες οι οποίες υπάρχουν στις μεμβράνες των μακροφάγων και των ερυθροκυττάρων. Έτσι συνδέονται με τους μολυσματικούς ιούς, τους εξουδετερώνουν και δεν επιτρέπουν την μόλυνση του ανθρώπινου οργανισμού, μιμούμενες την συμπεριφορά των μακροφάγων κυττάρων μας. Εταιρείες βιοτεχνολογίας αλλά και Φαρμακευτικές Βιομηχανίες στις ΗΠΑ όπως το άρθρο αναφέρει, χρησιμοποιούν τις μεμβράνες των μακροφάγων κυττάρων για να αναπτύξουν nanosponges με αντιιικές ιδιότητες. Στο άρθρο επίσης αναφέρεται ότι το περασμένο έτος βρέθηκε ότι η τεχνολογία των nanosponges με επικάλυψη με μεμβράνες που προέρχονται από ανθρώπινα επιθηλιακά κύτταρα τύπου ΙΙ του πνεύμονα ή από μεμβράνες μακροφάγων, εμποδίζουν την μόλυνση κυττάρων από τον ιό SARS-CoV-2, σε in vitro πειράματα. Ο σχεδιασμός των nanosponges, σχετίζεται επίσης με το ένζυμο ACE2 και με την πρωτεΐνη CD147 μέσω των οποίων ο ιός SARS-CoV-2  συνδέεται και προκαλεί την μόλυνση. Οι προκλινικές μελέτες αφορούν στον ιό που προκαλεί τον δάγκειο πυρετό, στον ιό SARS-CoV 2 καθώς και σε άλλους ιούς.

Εταιρεία Βιοτεχνολογίας στην Αυστραλία αναπτύσσει πολυμερή της κατηγορίας των δενδριμερών τα οποία είναι πολυκλαδισμένα πολυμερή 4ης γενεάς, τα οποία χαρακτηρίζονται με τον κωδικό SPL 7013 και τα οποία χρησιμοποιούνται ήδη ως ιατρο-τεχνολογικά προϊόντα και ως νανοσυσκευές προστασίας από σεξουαλικώς μεταδιδόμενους μολυσματικούς παράγοντες. Οι υπεύθυνοι της Αυστραλιανής εταιρείας βιοτεχνολογίας αναφέρουν ότι εργάζονται πάνω σε αυτή την κατεύθυνση ώστε η τεχνολογία των δενδριμερών που είναι πολυμερικά νανοσωματίδια να χρησιμοποιηθεί ως θεραπευτικό ή και προφυλακτικό μέσο σε μελλοντικές πανδημίες. Το μέγεθος της κατηγορίας αυτών των νανοσυσκευών, είναι 4-5 nm (1 nm = 1 δισεκατομμυριοστό του μέτρου), δεκάδες φορές μικρότερα από τα λιπιδικά νανοσωματίδια και με μεγαλύτερη επαναληψιμότητα στην παραγωγή τους, μια και είναι συνθετικά προϊόντα νανοτεχνολογίας. Οι μελέτες βρίσκονται σε προκλινικό σταδιο για τον ιό HIV, τον ιό του έρπητα και τον ιό SARS-CoV-2, ενώ προϊόντα της εταιρείας με βάση την νανοτεχνολογία βρίσκονται ήδη στην αγορά. 

Επίσης, στο άρθρο αναφέρονται νανοσωματίδια πυριτίου τα οποία μπορούν και εγκλωβίζουν ιούς συνδεόμενα με αυτούς μέσω ‘ακίδων’ μεγέθους 5-10 nm  τις οποίες φέρουν στην επιφάνεια τους και οι οποίες αναγνωρίζουν τα σημεία σύνδεσης με την επιφάνεια των ιών. Με αυτό τον τρόπο συνδέονται μαζί τους μέσω των γλυκοπρωτεϊνών που υπάρχουν στην επιφάνεια τους και δεν επιτρέπουν την μόλυνση των ανθρώπινων κυττάρων. Έτσι αναπτύσσονται οι λεγόμενες ‘βιομιμητικές’ νανοσυσκευές με ‘ακίδες’ που αποτελούνται από σάκχαρα με σιαλικό οξύ, αυξάνεται η συνδεσιμότητα τους με τον ιό και έτσι τον καταστρέφουν. Πειράματα in vitro  εναντίον του ιού της γρίπης έδειξαν ενθαρρυντικά αποτελέσματα και οι ερευνητές πιστεύουν ότι θα έχουν θετικά αποτελέσματα και εναντίον τοι ιού SARS-CoV-2. Η ερευνητική αυτή δραστηριότητα χρηματοδοτείτε μαζί με άλλα ερευνητικά προγράμματα με συνολικό προϋπολογισμό 1.8 εκατομμύρια ευρώ. 

Ερευνητικές προσπάθειες και προκλινικές μελέτες βρίσκονται σε εξέλιξη, όπως το άρθρο αναφέρει για την ανάπτυξη αστεροειδών νανοδομών,  οι οποίες έχουν αναπτυχθεί σε επίπεδο νανοδιαστάσεων στις ΗΠΑ και οι οποίες μπορούν να συνδέονται σε περιοχές της επιφάνειας του ιού που προκαλεί τον δάγκειο πυρετό, ενώ μελετώνται και εναντίον του ιού SARS-CoV-2. 

Άλλες ερευνητικές ομάδες στηριζόμενες επίσης στην λογική της παρασκευής αστεροειδών νανοσωματιδίων, δημιούργησαν ‘φακέλους ή κελύφη’ τα οποία μπορούν και εγκλωβίζουν τους ιούς πριν προλάβουν να μολύνουν τα ανθρώπινα κύτταρα. Οι ερευνητές αναφέρουν ότι τα λεγόμενο νανοκελύφη (nanoshells)  μπορούν να μειώσουν το ιικό φορτίο μετά την μόλυνση καταστρέφοντας τον ιό μετά τον εγκλωβισμό του σε αυτά τα νανοκελύφη. Οι διαστάσεις των νανοκελυφών είναι  90 – 300 nm. Η ερευνητική αυτή μελέτη (ViroFight) συμμετέχει σε συνολική χρηματοδότηση της  τάξεως των 9.9 εκατομμυρίων ευρώ   η οποία ξεκίνησε από τον Ιούνιο του 2020 και η χρηματοδότηση προέρχεται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή με στόχο την ανάπτυξη νανοκελυφών για το εγκλωβισμό και κατά συνέπεια την  εξάλειψη της μολυσματικής δράσης του ιού SARS-CoV-2. 

Η εφαρμογή νανοδομών τύπου μικκυλίων επίσης αποτελεί ερευνητική προσπάθεια η οποία αναφέρεται στο άρθρο και οι ερευνητές στις ΗΠΑ (Seldon Connecticut) εργάζονται με σκοπό την ανάπτυξη καινοτόμων νανοδομών που θα επιτυγχάνουν την διάλυση του ιικού καψιδίου και της καταστροφής του ιού. Τα νανομικκύλια λειτουργούν ως ΄καθαριστικά’ λόγω των επιφανειοδραστικών τους ιδιοτήτων διαλύοντας την φωσφολιπιδική μεμβράνη του ιού την οποία αναγνωρίζουν λόγω των ‘αισθητήρων’ που έχουν στην επιφάνεια τους και οι οποίες ανήκουν στην κατηγορία των πεπτιδίων. Οι ‘αισθητήρες’ αυτοί συνδέονται με τις γλυκοπρωτεΐνες του SARS-CoV-2, με αποτέλεσμα ο ιός να καταστρέφεται. Οι ερευνητές δημοσίευσαν επίσης τον Μάρτιο του 2021 in vivo μελέτες χρησιμοποιώντας δυο  νανομικκυλιακές δομές εναντίον του ιού SARS-CoV-2, με πολύ θετικά αποτελέσματα. Μια από τις δυο νανομικκυλιακές δομές είχε εγκλωβίσει και το αντιιικό φάρμακο remdesivir.  Η εταιρεία η οποία αναπτύσσει τα νανομικκύλια ως αντιιικά επιφανειοδραστικά προϊόντα, προτίθεται με βάση τις ανακοινώσεις της, να προχωρήσει σε κλινικές μελέτες.

Αντιιικά πεπτίδια, επίσης χρησιμοποιούνται στην ανάπτυξη νέων αντιιικών φαρμάκων με μηχανισμό δημιουργίας οπών στην μεμβράνη του ιού με αποτέλεσμα την καταστροφή του, πριν μολύνει τα ανθρώπινα κύτταρα. Τα αποτελέσματα της νανοτεχνολογικής πλατφόρμας με πεπτίδια τύπου ‘μοριακού τρυπανιού’, έχει δείξει θετικά αποτελέσματα εναντίον του ιού Ζήκα (Zika virus), σε in vivo πειράματα. 

Φαίνεται ότι όλες αυτές οι τεχνολογίες είναι αρκετά πρώιμες αλλά πολλά υποσχόμενες και στο άμεσο μέλλον θα οδηγήσουν στην ανάπτυξη νέων και καινοτόμων νανοτεχνολογικών φαρμάκων εναντίον μελλοντικών πανδημιών. Σημαντικό είναι, με βάση το άρθρο , ότι δεν πρέπει να απορρίπτουμε σήμερα καμμιά ερευνητική προσπάθεια η οποία μπορεί να βοηθήσει στην εξάλειψη της πανδημίας αλλά και διότι ο ιός SARS-CoV-2 αλλά και οι μεταλλάξεις του, εξελίσσονται συνεχώς. 

Το άρθρο καταλήγει σε ενδιαφέροντα συμπεράσματα που αφορούν στην θεραπευτική χρήση καινοτόμων αντιιικών φαρμάκων νανοτεχνολογίας στο άμεσο μέλλον και πολλοί πιστεύουν ότι σύντομα θα ξεκινήσουν κλινικές μελέτες σε νανοτεχνολογικές συσκευές ‘κάθαρσης’ του οργανισμού από μολυσματικούς παράγοντες.

Εκτός των επιστημονικών επιτευγμάτων θα πρέπει να αναφερθεί ότι  οι προοπτικές ισχυρών χρηματοδοτήσεων είναι σημαντικές και οι χρηματοδοτήσεις αυτές  θα χρησιμοποιηθούν στην έρευνα για την πιθανή αποτροπή των καταστροφικών συνεπειών μιας νέας πανδημίας. Επίσης η  έρευνα για την ανάπτυξη νέων θεραπευτικών προϊόντων με βάση την νανοτεχνολογία, φαίνεται ότι αποτελεί προτεραιότητα, όχι μόνο για αντιιικές θεραπείες , αλλά και για τον καρκίνο, τα νευροεκφυλιστικά νοσήματα και άλλες σοβαρές νόσους.

Το πρόγραμμα πληρωμής των κύριων και των επικουρικών συντάξεων ανακοίνωσε ο e-ΕΦΚΑ.

Αναλυτικά, θα γίνουν οι ακόλουθες καταβολές: 

Τη Δευτέρα 25 Οκτωβρίου θα καταβληθούν οι κύριες και επικουρικές συντάξεις των μισθωτών (δηλαδή των συνταξιούχων που προέρχονται από το τ. ΙΚΑ-ΕΤΑΜ, τις Τράπεζες και τον ΟΤΕ) που το ΑΜΚΑ τους λήγει σε 1, 3, 5, 7, 9.

Στις 26 Οκτωβρίου 2021, ημέρα Τρίτη θα καταβληθούν οι κύριες και επικουρικές συντάξεις των μισθωτών (δηλαδή των συνταξιούχων που προέρχονται από το τ. ΙΚΑ-ΕΤΑΜ, τις Τράπεζες και τον ΟΤΕ)  που το ΑΜΚΑ τους λήγει σε 0, 2, 4, 6, 8.

Στις 27 Οκτωβρίου 2021, ημέρα Τετάρτη θα καταβληθούν οι κύριες και επικουρικές  συντάξεις των μη-μισθωτών (δηλαδή των συνταξιούχων που προέρχονται από τους τέως φορείς ΟΑΕΕ, ΟΓΑ και ΕΤΑΑ).

Στις 29 Οκτωβρίου 2021, ημέρα Παρασκευή θα καταβληθούν κύριες και επικουρικές  συντάξεις του Δημοσίου, του τ.ΝΑΤ, τ.ΕΤΑΤ, τ.ΕΤΑΠ-ΜΜΕ και ΔΕΗ.

Σαν σήμερα 20 Οκτωβρίου, το 1978 γεννήθηκε ο Paul Wilson, που έγινε ευρύτερα γνωστός ως μέλος και μπασίσταςστας του ροκ συγκροτήματος των Snow Patrol, οι οποίοι το 2006 έφτασαν μέχρι την έκτη θέση του UK Singles Chart με την επιτυχία τους «Chasing Cars».

Εκτός από το μπάσο, ο Wilson μπορεί να παίξει με εξαιρετική επάρκεια μια σειρά από άλλα μουσικά όργανα, όπως πιάνο, κιθάρα, ντραμς και μπάντζο. Πριν από την επιλογή του να καταλήξει στο μπάσο ως κύριο όργανο, έπαιζε κιθάρα για δεκαεννέα χρόνια όπως έχει δηλώσει.

Οι Snow Patrol σχηματίστηκαν το 1993 και το συγκρότημα αποτελείται από τους Gary Lightbody (φωνή), Paul Wilson (μπάσο, φωνητικά), Jonny Quin (τύμπανα) και Johnny McDaid (πιάνο, κιθάρα, φωνητικά).

Αρχικά το συγκρότημα, που σχηματίστηκε στο University of Dundee, από τον Lightbody, τον Morrison και τον McCellant, είχε ονομαστεί Shrug. Αφού χρησιμοποίησαν επίσης για ένα μικρό χρονικό διάστημα το όνομα Polar Bear και έχασαν τον Morrison από μέλος, μετονομάστηκαν σε Snow Patrol το 1997, με την προσθήκη του Jonny Quinn.

Κυκλοφόρησε το πρώτο trailer της ταινίας “ΝΕΚΡΟ ΤΗΛΕΦΩΝΟ” (“ THE BLACK PHONE ”).  Ο σκηνοθέτης Σκοτ Ντέρικσον ((Sinister, Ο Εξορκισμός της Έμιλι Ρόουζ, Doctor Strange) επιστρέφει στο σινεμά του τρόμου και συνεργάζεται ξανά με το κορυφαίο στούντιο παραγωγής του είδους, την Blumhouse.

Ο Φίνεϊ, ένα 13χρονο αγόρι, απάγεται από έναν σαδιστή δολοφόνο και παγιδεύεται σε ένα κλειδωμένο υπόγειο. Όταν ένα αποσυνδεδεμένο τηλέφωνο στον τοίχο αρχίζει να χτυπά, ο Φίνεϊ ανακαλύπτει ότι μπορεί να ακούσει τις φωνές των προηγούμενων θυμάτων του δολοφόνου. Οι νεκροί θέλουν να βεβαιωθούν ότι αυτό που τους συνέβη δεν θα συμβεί και στον μικρό ήρωα.

Με πρωταγωνιστή τον τέσσερις φορές υποψήφιο για Oscar® Ίθαν Χοκ στον πιο τρομακτικό ρόλο της καριέρας του, το ΝΕΚΡΟ ΤΗΛΕΦΩΝΟ έρχεται στους κινηματογράφους στις 3 Φεβρουαρίου.

Ακολουθεί το trailer:

Στη μελέτη παιδιών και εφήβων που έγινε στο νοσοκομείο Massachusetts στην Αμερική, αναφέρθηκε εκτενώς κατά την ενημέρωση διαπιστευμένων συντακτών για το Εθνικό Σχέδιο εμβολιαστικής κάλυψης κατά της COVID-19, η Πρόεδρος της Εθνικής Επιτροπής Εμβολιασμών, Μαρία Θεοδωρίδου.

Ειδικότερα, η μελέτη βασίστηκε σε μοριακό έλεγχο και καλλιέργειες ιών από τις εκκρίσεις του αναπνευστικού συστήματος σε παιδιά, σε μικρότερες ηλικίες και εφήβους. Η κ. Θεοδωρίδου τόνισε σχετικά με τα ευρήματα: «Δόθηκε μια απάντηση, πρώτον ότι ο ιός που βρίσκεται σε αυτές τις εκκρίσεις, στα παιδιά και στους εφήβους, είναι ζωντανός ιός. Δεν είναι, δηλαδή, τμήματα του ιού τα οποία δεν μπορούν να μεταδοθούν, να μεταδώσουν την λοίμωξη. Αυτό είναι κάτι πολύ σημαντικό όπως και το ότι το ιικό φορτίο είναι εξαιρετικά υψηλό, είναι ανεξάρτητο της ηλικίας των παιδιών, είναι ανεξάρτητο της φάσης της λοίμωξης τους, δηλαδή, αν νοσούν, βρίσκονται στο νοσοκομείο ή είναι ασυμπτωματικά.

Αυτό το γεγονός υπογραμμίζει ότι και τα παιδιά μεταδίδουν και επιπλέον ότι αποτελούν ένα «ρεζερβουάρ» που διευκολύνει, ευνοεί τη δημιουργία και νέων μεταλλάξεων».

Επιπλέον, η Πρόεδρος της Εθνικής Επιτροπής Εμβολιασμών, σημείωσε: «Επομένως, επειδή ο χειμώνας πλησιάζει, για τα παιδιά που μπορούν να εμβολιαστούν και για τους ενήλικες, να γίνεται εμβολιασμός με το εμβόλιο κατά της Covid. Επίσης εμβολιασμός παιδιών ευάλωτων και ανηλίκων με το εμβόλιο της γρίπης. Είναι δύο εμβολιασμοί που σε σημαντικό βαθμό θα βοηθήσουν και την καθημερινότητα της κοινωνίας μας, αλλά και δεν θα επιβαρύνουν το σύστημα υγείας».